Een e-boek is geen 'boek'

Inleiding

Oké, de titel is misschien een beetje misleidend maar je zou het wel bijna denken na het lezen van de uitspraak.¹ ² Het Europees Hof van Justitie heeft op verzoek van de Europese Commissie Frankrijk en Luxemburg op de vingers getikt voor het hanteren van een laag BTW tarief voor e-boeken. Kort gezegd doordat het Hof geconcludeerd heeft dat een e-boek niet gelijk gesteld mag worden aan een ‘normaal’ boek voor de BTW.

Wat is de situatie?

Volgens artikel 98 van richtlijn 2006/112/EG (hierna: Btw-richtlijn) kan een lidstaat één of meerdere lage Btw-tarieven hanteren. Deze mogelijkheid wordt echter in lid 2 beperkt tot de categorieën goederenleveringen en diensten die zich in bijlage III van de Btw-richtlijn bevinden.³ Punt zes van bijlage III geeft de mogelijkheid om een laag BTW tarief te hanteren voor “levering van boeken, op alle fysieke dragers”. Voorheen stond hier een lijst van dragers opgesomd, in plaats van deze ruime definitie. De Raad van de EU heeft in de wijziging naar deze ruimere definitie aangegeven de technologische ontwikkelingen bij te willen benen. Je zou daarom kunnen stellen dat het verkopen van een e-boek een levering is van een boek op een drager.⁴ Het ligt volgens het Hof uiteindelijk toch net iets genuanceerder.

De Franse wetgever heeft in artikel 278-0 bis van de Code général des impôts opgenomen dat er een verlaagd Btw-tarief geldt voor het verhandelen van boeken op alle fysieke dragers inclusief te downloaden boeken.

Wat vindt de commissie?

De reden dat de Commissie van mening is dat Frankrijk onterecht een laag Btw-tarief hanteert zit hem in artikel 98 lid 2, alinea twee van de Btw-richtlijn. Hierin staat namelijk dat de uitzonderingen voor een laag Btw-tarief niet gelden voor “langs elektronische weg verrichte diensten”. Frankrijk stelt dat het leveren van een e-boek het leveren van een boek is aan een fysieke drager. België heeft in dit arrest het standpunt van Frankrijk ondersteund.

De reden dat een e-boek geen boek is…

Om de zaak te beoordelen vindt het Hof belangrijk om te kijken naar de strekking van de artikelen.⁵ Zoals eerder aangegeven wilde de Raad ook e-boeken een laag Btw-tarief toekennen. De uitzonderingen voor een laag Btw-tarief dienen restrictief te worden uitgelegd. ⁶ Het Hof overweegt met oog op dit laatste dat e-boeken niet binnen de werking van een laag Btw-tarief vallen. Zij stelt dat e-boeken uitgezonderd zijn door het in artikel 98 lid 2, alinea 2 bepaalde. Precies zoals de Commissie stelt.

Het probleem is echter dat artikel 98 lid 2, alinea 2, gaat over diensten. Maar het betreft hier de levering van een goed, toch? Niet volgens het Hof. In artikel 24 lid 1 van de Btw-richtlijn is bepaald dat een dienst “elke handeling die geen levering van een goed” is. Afijn, dat klinkt logisch. Maar dan komt artikel 14 lid 1 van de Btw-richtlijn om de hoek kijken. Een levering van een goed is een “overdracht of overgang van de macht om als een eigenaar over een lichamelijke zaak te beschikken”. Een e-boek is geen lichamelijke zaak, de bits en bytes zijn immers niet fysiek tastbaar. Dat het op een fysieke drager geleverd wordt doet niet ter zake, je krijgt deze immers niet bijgeleverd.⁷

Tot slot doet Frankrijk een wanhopige poging op het beginsel van fiscale neutraliteit.⁸ Bij gebreke van een duidelijke bepaling kan de werkingssfeer van het verlaagd Btw-tarief niet worden uitgebreid.⁹Het Hof verwerpt onder andere hierom het verweer.

Oké, maar wat betekent dat nu?

Kortom, het leveren van een e-boek is geen goederenlevering maar een dienst. Hierdoor kan het niet gelijk gesteld worden aan andere vormen van het leveren van een boek in verband met de Btw-richtlijn.Het Hof ziet ook in dat Europese wetgeving krom is in deze zaak. Zij wijzen men in dit arrest er dan ook op dat e-boeken eenvoudig voor een laag Btw-tarief in aanmerking kunnen komen. Er zijn enkele elektronische diensten uitgezonderd op de uitzondering van artikel 98 lid 2 tweede alinea van de Btw-richtlijn in een andere bijlage. De levering van e-boeken dient enkel te worden toegevoegd.Wat valt hieruit af te leiden? Uit dit arrest kun je in beginsel concluderen dat de verkoop van digitale goederen dient gezien te worden als een dienst en niet als het leveren van een goed. Althans, binnen de werkingssfeer van de Btw-richtlijn. Daarbuiten is het nog onbekend terrein.

Footnotes

Zaak C-479/13
Het Hof geeft eigenlijk twee gelijktijdige uitspraken omtrent deze kwestie, één voor Frankrijk en één voor Luxemburg. Doordat de uitspraken slechts minimaal verschillen is enkel de uitspraak van Frankrijk gebruikt.
Dit is extra ondersteund in arrest K, C-219/13, EU:C:2014:2207.
De drager is hier uiteraard een mobiel, tablet of simpelweg een computer die e-boeken kan verwerken.
Dit doen zij op basis van het arrest NCC Construction Danmark, C-174/09, EU:2009:669.
Zie ook het arrest Commissie/Spanje, C-360/11, EU:C:2013:17.
Gelet op artikel 7 lid 1 van uitvoeringsverordening 282/2011.
Voortvloeiend uit het gelijkheidsbeginsel volgens het arrest NCC Construction Denmark, EU:C:2009:669.
Arrest Zimmermann, C-174/11, EU:C:2012:716.

Een e-boek is geen ‘boek’